Είναι
πραγματικότητα το γεγονός ότι η καθημερινότητα, το μέλλον, η ζωή μας όλη πλέον,
έχουν καταντήσει ποσοστά. Ποσοστά αυτού που μάθαμε και συζητάμε όλοι συνέχεια,
χωρίς να ξέρουμε και τι πράγμα είναι ακριβώς. Ποσοστό του ΑΕΠ (ή Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος σε πλήρη έκφραση) οι συντάξεις μας, ποσοστό του ΑΕΠ οι μισθοί μας, ποσοστό του ΑΕΠ η υγεία μας, ποσοστό του ΑΕΠ οι κοινωνικές παροχές ..... Όλα ποσοστά του ΑΕΠ.
Τι
είναι όμως αυτό το ΑΕΠ και γιατί μετράνε όλοι με αυτό ?
Το
ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) έχει καθιερωθεί σαν ένα παγκόσμιο μέγεθος που
πληροφορεί για την οικονομική ευημερία και το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων μιας
χώρας και εκφράζει, σε χρηματικές μονάδες, το σύνολο όλων των προϊόντων και
αγαθών που παράγει μια οικονομία σε διάστημα ενός έτους.
Παρά
την γενικευμένη αποδοχή και εφαρμογή του, το ΑΕΠ παρουσιάζει αρκετές ατέλειες
και αδυναμίες. Π.χ. το ΑΕΠ είναι ένας ποσοτικός και όχι ποιοτικός δείκτης. Το
ΑΕΠ δεν συμπεριλαμβάνει την αξία των αγαθών και υπηρεσιών της παραοικονομίας.
Το ΑΕΠ αγνοεί τη σύνθεση & κατανομή της παραγωγής. Εκφράζει δηλαδή το
μέγεθος παραγωγής αλλά όχι και τη σύνθεση, δηλαδή το είδος των αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται. Η ευημερία μιας
οικονομίας π.χ. σίγουρα επηρεάζεται, αν για παράδειγμα το ποσοστό παραγωγής που
αντιπροσωπεύει πολεμικά αγαθά μεταβληθεί εις βάρος της σχέσης με τα
καταναλωτικά αγαθά.
Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν εκφράζεται μαθηματικά ως εξής:
ΑΕΠ
= Κ + Ε + ΔΕ + ΕΙ
όπου: (Κ) κατανάλωση, (Ε) επένδυση, (ΔΕ) δημόσιες δαπάνες για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών και (ΕΙ) καθαρές εξαγωγές, δηλαδή εξαγωγές μείον τις εισαγωγές ή άλλως και εμπορικό ισοζύγιο.
Κατανάλωση
είναι η δαπάνη που πραγματοποιούν τα νοικοκυριά για την αγορά αγαθών και
υπηρεσιών, δηλαδή η συνολική τους κατανάλωση.
Επένδυση
είναι η δαπάνη για την αγορά κεφαλαιουχικού εξοπλισμού, αποθεμάτων και κτιρίων,
συμπεριλαμβανόμενης και της δαπάνης για την αγορά νέων κατοικιών. Στην
κατηγορία αυτή εντάσσονται και έξοδα αγοράς άυλων αγαθών, όπως τα έξοδα έρευνας
και ανάπτυξης.
Δημόσιες
δαπάνες είναι οι δαπάνες για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών τις οποίες
πραγματοποιούν η Κυβέρνηση και κυβερνητικοί φορείς, η τοπική αυτοδιοίκηση, οι περιφέρειες κλπ.
Καθαρές εξαγωγές είναι η δαπάνη για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται στην εγχώρια οικονομία και αγοράζονται από αλλοδαπούς (εξαγωγές) μείον τη δαπάνη για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται στην αλλοδαπή και αγοράζονται από τους κατοίκους της χώρας της οποίας το ΑΕΠ εξετάζεται.
Αυτά τα 4 μεγέθη, πως είναι σήμερα διαρθρωμένα στην Ελλάδα των Μνημονίων ?
(Συνεχίζεται....)
(* Θάνος Αθανασόπουλος)