ΓΕΩ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ & ΓΕΩ-ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ.

Τις τελευταίες μέρες, με αφορμή τα τρέχοντα εθνικά και διεθνή πολιτικά γεγονότα, θυμήθηκα μια περυσινή ομιλία ενός πολύ αξιόλογου Διεθνολόγου, του Βασίλη Κοψαχείλη.  Θυμήθηκα ιδιαίτερα έναν όρο που με είχε ξενήσει, αλλά δεν είχα ασχοληθεί  ιδιαίτερα. Τον όρο ‘’γεω-επιχειρηματίας’’. Σήμερα, διαβάζοντας ‘’σχόλια’’ και ‘’αναλύσεις’’ από εδώ και από εκεί, μου ήρθαν στο μυαλό αρκετά ενδιαφέροντα σημεία αυτής της ομιλίας, τα οποία θεωρώ και άκρως επίκαιρα.
 

Σε όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, η έννοια της γεωπολιτικής μονοπωλούσε στη γεωστρατηγική σκέψη. Στα τέλη του 20ου αιώνα, προστέθηκε επίσης ο όρος της γεω-οικονομίας. Αλλά στις αρχές του 21ου αιώνα, οι κρατικο-κεντρικές  έννοιες είναι ανεπαρκείς να περιγράψουν τον αυξανόμενο ρόλο των ιδιωτικών ή θεσμικών παραγόντων, όπως είναι οι παγκόσμιοι επενδυτές, οι μεγάλες τράπεζες, οι οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και οι ΜΚΟ, ως διαμορφωτές της παγκόσμιας τάξης. Ο όρος γεω-επιχειρηματίας επινοήθηκε για να περιγράψει αυτά τα άτομα ή οργανισμούς που οι ενέργειές τους υπεισέρχονται στην παγκόσμια πολιτική και καταφέρνουν να επηρεάσουν ή να αλλάξουν τη παγκόσμια τάξη.

Αδύναμα και αποτυχημένα κράτη ή προβληματικές περιοχές που βρίσκονται σε καίριες περιοχές είναι συνήθως οι στόχοι των γεω-επιχειρηματιών, οι οποίοι βέβαια δεν ενεργούν μόνοι τους. Υπάρχουν πολιτικές ελίτ από πίσω τους και οι επιτυχημένες συνεργασίες καθορίζονται συνήθως από τα κοινά συμφέροντα των δύο πλευρών σε συγκεκριμένους στόχους.  Π.χ. η συνεργασία της Βρετανικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών με την Βρετανική Αυτοκρατορία στην Ινδία είναι ένα ενδεικτικό παράδειγμα επιτυχούς γεω-επιχειρηματικότητας.

Στο σύγχρονο διεθνές περιβάλλον, το να έχει μια χώρα “περιουσιακά στοιχεία” δεν είναι σήμερα επαρκές, όπως επίσης το να στηρίξει την οικονομική της ευρωστία στους φυσικούς πόρους δεν είναι το καλύτερο πράγμα που μπορεί να κάνει. Θα πρέπει να έχει μια ευρύτερη στρατηγική όπου, η (τυχόν) εξέχουσα στρατηγική θέση και οι φυσικοί πόροι θα αποτελούν μόνο μέρος της στρατηγικής της.

Ο κόσμος έχει μετακινηθεί από τα “μεγάλα πράγματα” και κινείται προς τα “έξυπνα πράγματα”, για αυτό απαιτούνται έξυπνες στρατηγικές για να επιβιώσει και να οδηγηθεί μια χώρα στον 21ο αιώνα.

Και αυτό ισχύει για την Χώρα μας σήμερα.

(* Θάνος Αθανασόπουλος)