Το βασικό ερώτημα το οποίο απασχολεί σήμερα (κόμματα και επαγγελματίες του χώρου) είναι εάν τα κοινωνικά δίκτυα, με την βοήθεια της τεχνολογίας, μπορούν να επιδράσουν καταλυτικά ώστε, η πολιτική των μπαλκονιών να μεταλλαχθεί σε πολιτική του διαδικτύου, τα πληκτρολόγια να πάρουν τη θέση της πλατείας και της εξέδρας και οι followers να αποτελούν τη νέα γενιά ψηφοφόρων. Και το κυριότερο, μέχρις ποιου σημείου μπορούν τα κοινωνικά δίκτυα να επηρεάσουν την πολιτική άποψη και ποιών κοινωνικών ομάδων.
Εδώ φαίνεται ότι ο υπερβάλλων ενθουσιασμός για επικράτηση των κοινωνικών δικτύων είναι μάλλον υπερεκτιμημένος, παρά τις προσπάθειες που γίνονται για την ανάδειξη και προβολή περιπτώσεων ''επικράτησης'' τους. Οι λόγοι προφανείς και θα αποτελέσουν θέμα άλλης ανάρτησης.
Σε αρκετές μελέτες
και αρθογραφίες έχουν επισημανθεί δύο κρίσιμοι παράγοντες οι οποίοι, ο καθένας
με τον τρόπο του, επιδρούν καθοριστικά στις πολιτικές αποφάσεις ή επιλογές της
πλειοψηφίας των ψηφοφόρων.
Ο ένας είναι ο
παράγων επίδρασης της ημερήσιας θεματολογίας των ΜΜΕ, με τις περισσότερες
απόψεις να συγκλίνουν στο γεγονός ότι τα ΜΜΕ δεν καθορίζουν τι ακριβώς να
σκεφτεί το κοινό, αλλά περί τίνος να σκεφτεί, να συζητήσει και να αισθανθεί. Η
τάση των πολιτικών κομμάτων να συμμετέχουν στην ημερήσια θεματολογία,
αποδεικνύεται κυρίως μέσω του ρόλου των συνεντεύξεων τύπου, της ενημέρωσης διαπιστευμένων συντακτών, των ‘’διαρροών’’ και
των non papers. Το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο κατά
τις προεκλογικές περιόδους, όπου πλήθος τέτοιων δραστηριοτήτων κατακλύζουν
καθημερινά το πρόγραμμα των πολιτικών υποψηφίων, με σκοπό να λάβουν μέρος στα
θέματα που θα προβληθούν και θα σχολιασθούν στα ΜΜΕ την επόμενη μέρα.
Ο δεύτερος είναι οι
δημοσκοπήσεις / σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης, οι οποίες αποτελούν ένα ακόμα εργαλείο στη διαμόρφωση
πολιτικού κλίματος έως και εκλογικού αποτελέσματος. Οι δημοσκοπήσεις επιχειρούν
να καταγράψουν την πρόθεση του εκλογικού σώματος, όχι μόνο κατά τις
προεκλογικές περιόδους, αλλά και κατά την διάρκεια της θητείας κάποιας κυβέρνησης καθορίζοντας
ακόμα και την πρόωρη ή όχι προσφυγή στην κάλπη. Η χρήση τους, παρά τις κατά
καιρούς αστοχίες (?), δεν παύουν να αποτελούν ένα εργαλείο πολιτικής δράσης. Και μπορεί η
δημοσιοποίηση μίας δημοσκόπησης να μην αποτελεί ένα εργαλείο πίεσης,
ισχυροποίησης ή νομιμοποίησης μίας κυβερνητικής πολιτικής, αλλά δεν παύουν αυτές
να έχουν επίδραση, κυρίως στους αναποφάσιστους ψηφοφόρους, λόγω του ότι αυτοί
επηρεάζονται θετικά ως προς το κόμμα που φαίνεται να έχει προβάδισμα και
κρατούν μία επιφυλακτική στάση σε αυτό που μειονεκτεί.
Συμπερασματικά, η πολιτική και η
επικοινωνία ήταν και είναι αγκαλιά, από πολύ παλιά. Αυτό που έχει
αλλάξει (και συνεχίζει να αλλάζει) σήμερα είναι κυρίως τα επιχειρήματα, οι τεχνικές και τα επικοινωνιακά
τρικ, τα οποία κατά μεγάλο μέρος οφείλουν την αλλαγή τους, στις αλλαγές που έχουν επέλθει στα ίδια τα ΜΜΕ. Η επίδραση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στο γενικότερο επιχειρείν κρίνεται πετυχημένη και σε πολλές περιπτώσεις καθοριστική. Στο τομέα όμως του επηρεασμού προσωπικών πολιτικών επιλογών και αποφάσεων, δεν έχει διαφανεί (για την ώρα) καμία ιδιαίτερη δυναμική που να τους προσδίδει προτεραιότητα απέναντι στα άλλα μέσα πολιτικής επικοινωνίας.
Ο χρόνος θα δείξει...
Ο χρόνος θα δείξει...